Migren nedir?

Migren nedir ?

İnsanoğlunun en eski hastalıklarından ve halk arasında yarım baş ağrısı diye bilinen  migren tipi baş ağrısı ; Zonklayıcı   ve şiddetli ataklar halinde gelen, çok kere bulantı ,kusma ve geçici görme bozukluklarının  da eşlik ettiği başın   bir tarafında hissedilen  özel bir baş ağrısıdır şeklinde tarif edilmektedir.

Migrenin belirtileri nelerdir?

Migren bir çok değişik belirtinin bir arada görüldüğü  bir rahatsızlık olup belirtiler kişiden kişiye ve migrenin tipine göre  değişmektedir. Migrenli kişileri şüphesiz en fazla rahatsız eden ve bazı kez günlük işlerini ve görevlerini aksatabilen veya tam engelleyen temel özellik baş ağrısıdır . Migrenin dört farklı aşaması vardır ve bu aşamalar şunları içerebilir:

1-Prodrom dönemi

Baş ağrısından saatler veya günler önce, migreni olan kişilerin yaklaşık %60’ı aşağıda belirtilen semptomları yaşayabilir :

• Işığa, sese veya kokuya duyarlı olmak
• Tükenmişlik hissi yaşamak
• Yiyecek istekleri veya iştahsızlık
• Açıklanamayan ruh hali değişiklikleri
• Şiddetli susuzluk
• Şişkinlik
• Kabızlık veya ishal

2-Aura dönemi

Genellikle 5 ila 20 dakikalık bir süre içinde kademeli olarak başlarlar ve bir saatten az sürer .

Bu dönem belirtileri :

• Görmede siyah noktalar, dalgalı çizgiler, ışık parlamaları veya orada olmayan şeyleri görmek (halüsinasyonlar)
• Tünel görüşüne sahip olmak
• Bir türlü görememek
• Vücudun bir tarafında karıncalanma veya uyuşma olması
• Net konuşamamak
• Kollarda ve bacaklarda ağırlık hissi
• Kulaklarda çınlama
• Koku, tat veya dokunuştaki değişikliklerin fark edilmesi

3-Baş ağrısı dönemi

Çoğu migren baş ağrısı yaklaşık 4 saat sürer, ancak şiddetli olanlar 3 günden fazla sürebilir. Ayda iki ila dört baş ağrısı dönemleri olabilir. Bazı insanlar birkaç günde bir migren baş ağrısı çekerken, diğerleri yılda bir veya iki kez baş ağrısı çekerler.

Bu dönem belirtileri :

• Migren baş ağrısı genellikle donuk bir ağrı olarak başlar ve zonklayıcı bir ağrıya dönüşür.
• Ağrı başın bir tarafından diğerine hareket edebilir, başın önünde olabilir veya tüm başı etkiliyormuş gibi hissedilebilir.
• Ağrı genellikle fiziksel aktivite sırasında daha da kötüleşir.
• Hareket ettiğinizde, öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda kötüleşen ağrı olabilir.
• İnsanların yaklaşık %80’inde baş ağrısı ile birlikte mide bulantısı ve yaklaşık % 50 sinde kusma vardır.
• Ayrıca solgun, soğuk ve nemli cildiniz olabilir veya  baygınlık hissedebilirsiniz.

4- Postdrom (baş ağrısından sonra) dönemi

Bu aşama bir baş ağrısından sonra bir gün kadar sürebilir.

Şu belirtilerden bazılarını içerir:

• Yorgun, bitkin veya huysuz hissetmek
• Alışılmadık şekilde yenilenmiş veya mutlu hissetmek
• Kas ağrısı veya zayıflığı
• Yiyecek istekleri veya iştahsızlık

Migren sabahları daha sık görülür; insanlar genellikle migren belirtileri ile  uyanır. Bazı insanlar, menstrüasyon öncesi veya stresli bir çalışma haftasının ardından hafta sonları gibi öngörülebilir zamanlarda migren geçirirler.

Migrenin çeşitli şekilleri varmıdır?

Değişik migren tipleri vardır.En çok iki tipi gözükmektedir,

1-Auralı migren ;Baş ağrısı öncesinde  daha çok görme ile ilgili bazı belirtiler olur. Karanlık nokta, görme alanında zikzaklar veya parlayan ışıklar olabilir. Bazı migrenliler başarısı öncesinde sanki bir tül perde oluştuğundan veya dış aleme buzlu cam arkasından bakar gibi bir duruma girdiklerini ifade ederler. Daha seyrek olarak vücudun bir tarafında uyuşma veya güçsüzlük bazende konuşma bozukluğu olur. Bulantı hissi ve kulak çınlaması olabilir. Bu haberci belirtilerden sonra baş ağrısı başlar,

2-Aurasız migren ; Migren hastalarının büyük çoğunluğunda ise bu haberci belirtiler olmadan baş ağrısı ve diğer buna eşlik eden belirtiler başlar

Diğer türler şunları içerir:

3- Menstrüel migren

Bu, baş ağrısının bir kadının dönemiyle bağlantılı olduğu zamandır.

4- Sessiz migren

Bu tür aynı zamanda asefaljik migren olarak da bilinir. Baş ağrısı olmadan aura semptomları vardır.

5- Vestibüler migren

Baş ağrısı olsun ya da olmasın denge problemleriniz, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusmanız var. Bu tür genellikle hareket hastalığı öyküsü olan kişilerde olur.

6- Karın migreni

Uzmanlar bu tür hakkında fazla bir şey bilmiyorlar. Mide ağrısı, bulantı ve kusmaya neden olur. Genellikle çocuklarda olur ve zamanla klasik migren baş ağrılarına dönüşebilir.

7- Hemiplejik migren

Vücudunuzun bir tarafında kısa süreli felç (hemipleji) veya güçsüzlük var. Ayrıca uyuşukluk, baş dönmesi veya görme değişiklikleri hissedebilirsiniz. Bu belirtiler aynı zamanda felç belirtileri de olabilir, bu nedenle hemen tıbbi yardıma baş vurmalısınız.

8- Oftalmik migren

Bu aynı zamanda oküler veya retinal migren olarak da bilinir. Bir gözde kısa süreli, kısmi veya tamamen görme kaybına ve gözün arkasında, başınızın geri kalanına yayılabilen donuk bir ağrıya neden olur. Herhangi bir görme değişikliğiniz varsa hemen tıbbi yardıma baş vurunuz.

9- Beyin sapı auralı migren

Baş ağrısından önce baş dönmesi, kafa karışıklığı veya denge kaybı olabilir. Ağrı başınızın arkasını etkileyebilir. Bu belirtiler genellikle aniden başlar ve konuşmada güçlük, kulak çınlaması ve kusma ile birlikte gelebilir. Bu tip migren, hormon değişiklikleriyle güçlü bir şekilde bağlantılıdır ve esas olarak genç yetişkin kadınları etkiler. Yine, bu şikayetleriniz oluşur ise hemen bir doktor tarafından kontrol edilmeniz gerekir.

10- Vestibuler Migren

Bu şiddetli migren türü 72 saatten fazla sürebilir. Ağrı ve mide bulantısı o kadar yoğundur ki hastaneye gitmeniz gerekebilir. Bazen ilaçlar veya ilaçların kesilmesi bunlara neden olabilir.

11- Oftalmoplejik migren

Bu, çevresindeki kasların felç olması da dahil olmak üzere göz çevresinde ağrıya neden olur. Bu tıbbi bir acil durumdur çünkü semptomlara gözün arkasındaki sinirlere baskı veya anevrizma neden olabilir. Diğer semptomlar arasında düşük göz kapağı, çift görme veya diğer görme değişiklikleri bulunur.

Migrenin sebebi nedir?

Araştırmacılar migrenin kesin belli bir sebebinin olmadığına ,bazı kimyasal maddelerin önemli role sahip olduğuna ve  bu ağrının genetik bir nedeni olabileceğine inanmaktalar.

Kimler migren için risk altındadır?

Aşağıdaki durumlar da  migren tipi baş ağrısına  sahip olma olasılığınız daha yüksektir:

Kadın olmak

Kadınların migren geçirme olasılığı erkeklerden üç kat daha fazladır.

Yaş

Çoğu insan 10 ila 40 yaşları arasında migren baş ağrısı çekmeye başlar. Ancak birçok kadın, migrenlerinin 50 yaşından sonra iyileştiğini veya geçtiğini fark eder.

Ailede migren öyküsü olması

Migrenli çoğu insanın migreni olan aile üyeleri vardır. Migreni olan her beş kişiden dördünde, migreni olan başka aile üyeleri vardır. Bir ebeveynin bu tür baş ağrıları öyküsü  varsa,çocuklarının bunları alma şansı %50’dir. Her iki ebeveynde de varsa, risk %75’e çıkar.

Diğer tıbbi durumlar

Depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk, uyku bozuklukları ve epilepsi gibi başka tıbbi durumlarınız varsa.

Migreni tetikleyebilecek nedenler  var mıdır ?

Her hastada migrenin nedeni ve migren ağrısını arttıran nedenler farklılıklar göstermektedir. Migren değişik kimyasal maddelerin açığa çıkması ve bir çok sistemin yer aldığı bir rahatsızlık olması özelliği ile bir çok faktör tarafından başlatılabilir.

Bir hastada ağrıyı başlatan  bazı nedenler diğer hastalarda başlatıcı olmayabilir. Hatta, migreni başlatabilen bir faktör aynı kişide o kişinin o anki durumuna bağlı olarak migren ağrısını başlatırken yine aynı hastada başka zaman başlatmayabilir de .

Migreni tetikleyen nedenler  kişiden kişiye değişir, kabul gören  bazı yaygın migren tetikleyicileri  şunlardır :

• Emosyonel(duygusal) olaylar

Migrenin başlamasında önemli role sahiptirler. Uzamış stres, bastırılmış veya içe atılmış düşmanlık duyguları ve bir çok duygusal ve kişisel faktörler bir çok migren hastasında önemlidir. Özellikle öfke ve üzüntü gibi duygular ifade edilmeleri veya dışa vurumları mümkün olmazsa birikerek bir migren atağını başlatabilirler. Stres önemli olmakla beraber bir kısım hastada stres geçtikten veya hafiflerken migrenin başladığını ifade ederler.

• Hormonal değişikliler

Migrenli bayanların yaklaşık %70 inde ataklar adet döneminde sıklaşır(öncesinde daha fazladır) ve şiddetleri artar. Bazı bayanlarda ise migren krizleri sadece adet dönemlerinde olur.Bir kadınlık hormonu olan   östrojen  hormonu seviyelerindeki oynamaların ağrıyı tetikleyici faktör olabileceği kabul edilmektedir.

3-Diyet faktörleri ve bazı ilaçlar

Yiyecek ve içeceklerde bulunan bazı maddeler damarlar üzerine direkt etki ederek onları genişletir ve böylece migreni başlatabilirken bir kısım maddelerde daha ziyade dolaylı yoldan etki ederek bazı refleks yollar ile ağrıyı başlatabilirler. Mesela alkol direkt etki ederken kafein ve nikotin gibi maddeler dolaylı yoldan etki etmektedirler.

Migrende sakınılması gereken yiyecekler

-Çikolata,kakao,alkollü içecekler

-İşlemden geçirilmiş,konserve veya eskimiş etler salam sucuk ve sosis gibi yiyecekler,tuzlanmış ve kurutulmuş balık vs nitrit nitrat ve tyramine ihtiva eden her türlü yiyecek,

-Çikolatalı süt

-Peynir:eski peynir,rokfor ve cheddar tipi peynir,mozeralla peyniri,

-Peynir ihtiva eden ekmek ve krakerler

-Kakaolu kek,ekşi mayadan yapılan ekmek

-Fındık ,fıstık ve ceviz gibi kuru yemişler

-Pancar,mercimek,bezelye bakla,soğan,zeytin,

-Avokado,incir,kuru üzüm ve kırmızı erik,keçi boynuzu,

-Pizza,dondurma,soya sosu,monosodyum glutamat ihtiva eden yiyecekler

-Kabuklu yiyecekler ve tohumlar: özellikle susam, ay çiçeği , kabak çekirdeği ve  yer fıstığı

-Turşu ve salamura halindeki yiyecekler

4-İlaçlar

Bazı ilaçların kullanımı özellikle migrene yatkınlığı olan kimselerde baş ağrısına neden olmakta yada ağrının şiddetini arttırmaktadır. Bunlar;

Reserpin,doğum kontrol hapları,damar açıcılar,bazı diüretikler(idrar söktürücüler),astmada kullanılan teofilin ve aminofilin içeren ilaçlar.

Ayrıca uzun süre ergotamin ve amfetamin kullanımı ve bunların ani kesilmesi.

Ağrı kesicilerin gereksiz uzun süre ve devamlı kullanımının devamlı hergün olabilen bir başağrısına sebep olabileceği unutulmamalıdır.

5- Uyku

Fazla uyku ve uykusuzluk migren krizini başlatabilir.

6- İklim değişiklikleri

Bazı migren hastaları iklim ve hava değişikliklerinden etkilenebilirler,İnsanı kötü yönde etkileyen hava durumları olduğu bilinmektedir. Bunun negatif ve pozitif iyon yükü ile ilgili olabileceği söylenmektedir.

7- Kişisel alışkanlıklar ve bazı kokular

Sigara ve alkol ve kullanılan yada koklanan bazı kokular migreni provoke etmemektedir,

Aşırı efor (çok fazla fiziksel aktivite) ; Buna egzersiz ve seks dahildir

Öğün atlamak

8-Seyahat ve ortam değişikliği

Yükseklik ve ortam  değişiklikleri migreni tetikleyebilir.

Migrenin  seyri nasıldır  ?

– Migren genellikle 16-35 yaş arası başlar.50 yaş civarında sıklığı azalmaya başlar.Kadınlarda menstruasyonla ilgili migren menopozda kaybolur.Bazı istisnalar hariç migren ileri yaşlarda problem olmaz. Kadınlarda yüzde 15 oranında görülürken erkeklerde sadece yüzde 5 oranında rastlanıyor.

– Kadınlar üzerinde yapılan son araştırmalara  göre, migreni olan ve doğum kontrol hapı alanlarda felç riski, ilaç almayanlara oranla 8 kat artıyor,

– Kanadalı ve ABD’li bilim adamlarının yaptığı araştırmalara göre , migren ağrısı çekenlerin baş ağrısı sırasında beyne giden kan oranında azalmaya bağlı olarak felç geçirme riskinin iki kat arttığını ortaya çıkarılmış,

– Migrende kullanılan ergotamin grubu ilaçların kalp krizi riski doğurabileceğine dair çalışmalar mevcut,

– Migren hastalarında depresyon riski 3-6 kere, obsesif kompülsif bozukluk riski 3-5 kere daha fazla.

– Migreni olan hastalarda Anksiyete(iç sıkıntısı) görülme riski migreni olmayan hastalara oranla daha yüksek.

Migrenli hastaların tedavisi nasıl yapılmakta?

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp tedavileri özellikle migrenle yaşayan insanlar için çok faydalı olabilmektedir yeter ki  hastalar migren tedavisi konusunda doğru ,yetkin ve  tecrübeli olan bir hekime başvursun.

Araştırma ve gözlemler , migren ve diğer baş ağrısı bozuklukları ile yaşayan hastaların %80’e varan kısmının alternatif tedavileri denediğini gösteriyor. Bunun nedeni ise  klasik  tedavilerin  fayda sağlamaması, yan etkilere neden olması ve hastaların çeşitli ortamlarda bütünsel tedaviler ile iyileşme hikayelerini paylaşmaları   nedeniyle   bu tür tedavilere ilgi ve güvenin artmasıdır.

Her kişinin  bedeni-ruhu ve zihni nasıl farklı ise her hastada  migrene  neden olan etkenler de farklıdır .Bu nedenle yapılması gereken ilk adım migren baş ağrısına neden olan ruhsal ve fiziksel  gerçek neden yada nedenlerin  tespit  edilmesidir.

Modern tıp yöntemleri yanın da Bütüncül Tıp yöntemleri (Akupunktur ,yüz okuma ,biorezonans ,iridoloji,uygulamalı kinesioloji,vega test gibi yöntemler )  ile ağrının altta yatan gerçek  nedenleri tespit edilerek kişiye özgü bir tedavi planı hazırlanarak   kalıcı ve  tamamen iyileşme hedeflenir.Burada sağlanacak başarıda hastanın öncelikle kesin iyileşmeyi istemesi ve kendisinden istenen yaşam ve yeme içme değişikliklerini yapıyor olması çok önemlidir.

Alternatif migren tedavileri arasında meditasyon ve farkındalık eğitimi, akupunktur, nöral tedavi, ozon tedavisi ,biorezonans tedavileri, manuel tedaviler, hipnoterapi, uçucu yağlar , bitkisel tedaviler, tıbbi faydaları olduğu düşünülen vitaminler ve minerallere ek olarak kişiye özgü yeme –içme ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilerek  kalıcı ve tam iyileşme sağlanabilir. Kişiye özgü tedavi planın da bu yöntemlerden bir yada bir kaçı  bir plan dahilinde  uygulanır iken klasik tedaviler ile birlikte uyum içinde kullanılabilir.

Migrenli hastalara  öneriler ?

Hastanın baş ağrısını başlatan nedenleri iyi bilmesi ve bunlardan uzak durması gerekiyor.

İşte migren ve/veya baş ağrılarını önlemek veya en azından sıklığını azaltmak için yapabileceğiniz  şeyler ;

1. Belirli yiyeceklerden kaçının

 Muhtemelen bunların ne olduğunu zaten biliyorsunuzdur: Alkol, çikolata, eskitilmiş peynirler ve diğer yiyecekler gerilim tipi baş ağrısını veya migreni tetikleyebilir. Ancak belirli yiyeceklerin sizin için bir sorun olduğunu biliyorsanız, onları ne sıklıkta yiyeceğinizi sınırlayın.

2. Sigara içmeyin 

Sigara içmek sadece ciğerlerinize zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda baş ağrınızı ve diğer semptomlarınızı da artırabilir.

3. Düzenli, dengeli yemekler yiyin

Diyetinizi öncelikle meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, yağsız protein ve sağlıklı yağlar (ve atağı tetikleyen yiyecekleri sınırlandırmak) üzerine kurmak migren ve/veya baş ağrılarını önlemenin iyi bir yoludur. Ayrıca öğün atlamayın. Öğün atlamak sizi acıktırır ve bu da migreni tetikleyebilir.

4. Bir uyku programı oluşturun

 Uyku, bağışıklık sisteminizin güçlü kalmasına yardımcı olur, depresyon ve kaygıyı önler ve derin gevşemeyi destekler. Ancak düzenli bir uyku programına bağlı kalın: Bu, her gün aynı saatte yatmak ve uyanmak anlamına gelir. Kötü uyku alışkanlıkları, yetersiz uyku veya çok fazla uyku aslında migreni veya gerilim tipi baş ağrısını tetikleyebilir.

5. Sık sık egzersiz yapın fakat zorlayıcı ve aşırı egzersizden kaçının

 Egzersiz yapmak migren ve baş ağrısı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Aerobik, güçlendirme ve esneklik egzersizlerini günlük  rutininize dahil edin.

6. Doğru  duruş pozisyonunda olun

 Kötü duruş (örneğin, bütün gün bilgisayar başında kambur durmak) başınızı, boynunuzu ve omuz kaslarınızı zorlayarak migren veya baş ağrısına yol açabilir. Gün boyunca kendinizi kontrol edin ve duruşunuza dikkat edin. Omuzlarınız kambur mu? Omurganız düz mü? Duruşunuzda bazı ayarlamalar yapmak, migren ve gerilim tipi baş ağrılarının sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.

7. Stresinizi azaltın

 Birçok migren ve baş ağrısı stres tarafından tetiklendiğinden, stresle nasıl başa çıkılacağını ve nasıl önleneceğini bilmek, migren ve baş ağrılarınızın sıklığını ve şiddetini önemli ölçüde azaltabilir.

8. Gevşeme ,nefes alma ve baş masajı tekniklerinin öğrenip uygulayın.
9. Hekim tavsiyesi dışında gelişigüzel ilaç kullanılmamalıdır

Özellikle ağrı kesicilerin gereksiz yere uzun süre kullanılmaları hastalarda günlük başağrısı[daily headeche] denen ve hemen hergün gelen bir başağrısına sebep olabilmektedir,

Sağlıklı bir yaşam tarzı yaşamak, kesinlikle migren ve diğer  baş ağrılarını uzak tutmanın en etkili yollarından biridir. Migren baş ağrısını tetikleyebileceğini bildiğiniz şeylerden kaçınarak ve sağlıklı alışkanlıklar edinerek, aslında yaşadığınız migren  baş ağrısı sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.