Kronik Ağrı

Kronik Ağrı

Kronik ağrı vücudun her yerinde olabilen, kişiden kişiye farklılık gösteren, nedeni belli olabilen  yada bazan nedeni belli olmayan,sürekli yada gelip giden , aylar veya yıllarca sürebilen ,günlük yaşama etki  eden ,uyku sorunlarına ,yorgunluğa , depresyon , kaygı gibi ruh hali değişikliklerine yol açabilen ve genellikle üç aydan daha fazla süren ağrılardır.

Toplumda yetişkinlerin  yaklaşık % 25 inde kronik ağrı problemi mevcuttur ve tıbbi yardım arayışının en çok görüldüğü sağlık problemlerinden biridir.

İnsanların kronik ağrı şekilleri ?

Kronik ağrı vücudun değişik bölgelerin de ve farklı  biçimde  görünebilir. Yaygın kronik ağrı türlerinden bazıları aşağıdaki belirtilmştir :

Artrit veya eklem ağrısı

Sırt ağrısı

Boyun ağrısı

Bel ağrısı

Bir tümörün  ağrısı

Migren dahil baş ağrıları

Ameliyat sonrası ağrı

Her yerde kas ağrısı (fibromiyalji gibi)

Nörojenik ağrı (sinir hasarının neden olduğu ağrı)

Psikojenik ağrı (hastalık, yaralanma veya sinir hasarından kaynaklanmayan ağrı)

Kronik ağrıya ne sebep olur ?

• Bazen kronik ağrıya neden olabilecek uzun süreli bir hastalığınız olabilir Artrit veya kanser gibi. Yaralanmalar ,geçirilen operasyon ve hastalıklar  vücudunuzda sizi ağrıya karşı daha duyarlı hale getiren değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler, orijinal yaralanma veya hastalık iyileştikten sonra bile devam edebilir. Bu nedenle burkulma,  kemik kırıkları  veya kısa süreli bir enfeksiyon iyileştikten sonra  bile  kronik ağrıya neden olabilir.
• Bazı insanlar ayrıca bir yaralanma veya fiziksel hastalığa bağlı olmayan kronik ağrıya sahiptir , bu durum psikojenik ağrı veya psikosomatik ağrı olarak adlandırır stres, kaygı ve depresyon gibi psikolojik faktörlerden kaynaklanır.
• Ağrıya aynı zaman da  birkaç farklı durumun  örtüşmesi de neden olabilir.  Örneğin ; iki farklı hastalığınız olabilir , artrit  ve psikojenik ağrıyı aynı anda yaşayabilirsiniz.
• Vitamin ve minerallerin eksiklik veya fazlalıkları
• Parazit, virüs ve bakteri kaynaklı hastalıklar
• Yansıyan ağrılar ( iç organ hastalıklarının cilt ve kaslar üzerine yansımalarının olması böbrek hastalıklarının bele, mide ve safra kesesi rahatsızlıklarının sırta vurması gibi )
• Diş hastalıklarının ilgili organlarda hastalık yapması
• Ağır metal gibi toksik yüklerin artması
• Gıda allerjileri, belli vücut ağrılarına neden olur
• Yanlış çalışma ,duruş ,oturuş ve yatma pozisyonlarına bağlı gelişen ağrılar

Kronik ağrı nasıl bir duygu?

Kronik ağrısı olan kişiler, ağrılarını aşağıdaki gibi birçok farklı şekilde tanımlarlar:

Acıma

Yanma

Çekme

Sıkıştırma

Sertlik

Batma

Zonklama

Kronik ağrı nasıl teşhis edilir?

Ağrının  üç aydan uzun sürmesi  veya gelip gider tarzda olması kronik olarak kabul edilir. Ağrı genellikle bir bulgudur , vücutta fiziksel ve / veya zihinsel  bir şeylerin doğru gitmediğinin mesajını  size bildirir .Ağrının altta yatan gerçek neden yada nedenlerinin tespit edilmesi bütüncül bir yaklaşım ve tecrübe gerektirir.

Hekim hastasının fizik muayenesini yaparken  zihinsel ve ruhsal durumunu birlikte değerlendirmelidir. Daha sonra hastanın durumuna göre kan –idrar testleri, MR ,elektrommiyografi ,biorezonans testleri ,yüz teşhis yöntemi vs gibi modern ve alternatif tıp yöntemlerini   birlikte kullanarak  hastayı bir bütün olarak değerlendirmelidir.

Kronik ağrı için risk faktörleri nelerdir?

Birçok durum veya yaralanma kronik ağrıya neden olabilecek  bazı risk faktörleri şunlardır :

Genetik miras

Migren gibi bazı kronik ağrı nedenleri ailede bulunur (genetiktir).

Fazla kilolara sahip olmak

Eklemlerinizde fazladan baskı olduğu için artrit gibi ağrıya neden olan bazı sağlık koşullarını kötüleştirebilir.

Yaşınız

Yaşlı insanların artrit ve nöropatiden kaynaklanan kronik ağrı yaşama olasılığı daha yüksektir.

Travmaya bağlı yaralanma geçirmiş olmak

Travmatik bir yaralanma geçirdiyseniz, gelecekte kronik ağrı geliştirme olasılığınız daha yüksektir.

Emek yoğun bir işe sahip olmak

Fiziksel olarak yorucu bir işiniz varsa, kronik ağrı geliştirme riskiniz daha yüksektir.

Uzun süreli stres yaşamak

Araştırmalar, kronik ağrının hem sık stres hem de travma sonrası stres bozukluğu ile bağlantılı olduğunu göstermiştir.

Sigara içmek

Sigara içiyorsanız, kronik ağrı tedavisine ihtiyaç duyan tıbbi durumlar geliştirme riskiniz daha yüksektir.

Kronik ağrının hayata olumsuz etkileri nelerdir ?

Zamanla kişinin çalışma ve  aktivitelerden zevk almaması

Kendisine  veya başkalarına bakma yeteneğini olumsuz etkilenmesi

Yaşam kalitesi ve sevincin de azalma

Umutsuzluk

Depresyon

Endişe

Uykusuzluk

Uyuşturucu madde  kullanımına yatkınlık

Mevcut kronik hastalığın kötüleşmesi

İntihar düşüncesi ve/veya intihar riskinde artış

Kullanılan ilaçların yan etkilerine  bağlı gelişen yeni sağlık sorunları

Kronik ağrı yaşıyorsanız hayata olumsuz etkilerinin ciddi sonuçları olabileceğini dikkate almalısınız. Ağrı tedavisi ve yönetiminde sizin için  işe yarayan doğru tedavi kombinasyonunu bulmak biraz zaman alsa da  buna değecektir yeter ki ağrı konusunda  yetkin ve tecrübeli bir hekime başvurunuz .

Kronik ağrı nasıl tedavi edilir?

Kronik ağrıyı tedavi edebilmek için  ilk adım   önce ağrıya neden olan gerçek  neden belirlenmeye çalışılmalıdır. Bütüncül olmayan bakış açısı  ile  çoğu hastada ağrının neden kaynaklandığı bulunamamakta ve  bu durumlarda ağrıyı tedavi etmektense  baskılamaya yönelik tedaviler önerilmektedir.

İkinci adım olarak  kişiye özgü hazırlanan, yan etkisi olmayan, doğal ,etkin ve kalıcı iyileşme sağlayan yöntemler   tercih edilmelidir.

Ağrı tedavi edilir iken hasta ile hekim in tedavideki uyumu, ağrının  nedeni  ve nerede olduğu, yaşınız , diğer sağlık sorunlarınızın olup olmadığı  ve yaşam tarzı değişiklerini yapıp yapmadığınız tedavinin başarılı olup olmamasını çok etkileyecektir.

Kronik ağrınıza ilaveten  depresyonunuz ve/veya kaygınız varsa, uyku durumu değişiklikleri ve kronik yorgunluk yaşamanız muhtemelen yüksek olacağından  ruhsal açıdan da bir  tedavi şekli aramanız önemlidir. Tedavi edilmeyen depresyon ve anksiyete, ağrınızı daha da kötüleştirebilir ve yaşam kalitenizi daha da düşürebilir.

Kronik ağrıları hafifletmek ve tedavi etmek için  seçenekler nelerdir ?

1-İlaçlar : Kas gevşeticiler ,steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) veya asetaminofen, anksiyete veya uykusuzluğa yardımcı olmak için sakinleştirici ilaçlar gibi.

2-Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS): Bu işlemde  cildinize pedler  yoluyla cihaz tarafından üretilen elektrik akımının kullanılarak ağrının hafifletilmesi ve tedavisi amaçlanır

3-Sinir blokajları : Bu tedavi ağrının kaynağının bulunmasında ve ağrının azaltılmasında kullanılır.

4-Epidural steroid enjeksiyonları: Bu prosedür, omurilik sinir köklerinin tahriş ve iltihaplanmasının neden olduğu kronik ağrıyı tedavi etmek için epidural boşluk olarak bilinen omurilik sinirlerinizin etrafındaki boşluğa yapılan ilaç enjeksiyonudur.

5- Yaşam tarzı değişiklikleri

Dört ana yaşam tarzı faktörü, kronik ağrınızı etkileyebilir ve en aza indirmeye yardımcı olabilir

a-) Stres: Stres, kronik ağrıda önemli bir rol oynadığından  stres mümkün olduğunca azaltılmaya çalışılmalıdır. Sizin için en uygun olan stres azaltma tekniğini (meditasyon, dua , derin nefes alma teknikleri ) seçmelisiniz

b-) Egzersiz: Her gün 30 dakika yürüyüş veya hafif yüzme gibi düşük yoğunluklu egzersizlere katılmak ağrınızı azaltmaya yardımcı olabilir. Egzersiz ayrıca bazı insanlar için stres giderici olabilir, bu da kronik ağrınız olduğunda kontrol altına alınması önemlidir.

c- ) Diyet: Sağlıklı bir diyet genel sağlığınızı artırmak için önemli olduğu kadar ağrıların önlenmesi koşununda da yardımcı olur.

Vücutta enflamasyona (yangıya )  neden olarak ağrınızın artmasına katkıda bulunabilen yiyeceklerden bazıları ;

Basit şeker ve basit şeker içeren kek, kurabiye, tatlı gibi hazır besinler

Şeker içeren içecekler

Rafine edilen karbonhidratlar: Beyaz ekmek, beyaz makarna vs.

Salam, sucuk, sosis gibi işlenmiş etler

Trans yağlar ve çok fazla doymuş yağlar

Aşırı alkol tüketimi

Yangı önleyici aşağıdaki gıdaları tüketmek ağrınızı azaltmada faydalı olabilir.

Kırmızı meyveler

Yağlı balıklar

Avokado

Yeşil çay

Biber

Mantar

Üzüm

Sızma zeytinyağı

Zerdeçal

Bitter çikolata ve kakao

Domates

Kiraz ve vişne

d- ) Uyku: Yeterince kaliteli uyku almak genel sağlığınız için önemlidir. Kalitesiz bir uyku stres seviyenizin  ve kilonuzun  artmasına neden olarak  kronik ağrınızı daha da kötüleştirebilir.

6- Fizik tedavi: Fizik tedavi, vücudunuzu esneten ve güçlendiren, ağrınızı azaltmaya ve tedavi etmeye  yardımcı olacak yöntemleri  içerir.

7- Bilişsel-davranışçı terapi (CBT) ,konuşma terapisi , mesleki terapi gibi yöntemler  kronik ağrıyı yönetmenize yardımcı olabilir.

8- Kronik ağrı için önerilen bazı  alternatif tedaviler

Akupunktur

Manuel tedavi

Bitkisel tedaviler

Nöral tedavi

Proloterapi

Aromatik bitkiler ve uçucu yağlar

Biofeedback

Hipnoterapi

Farkındalık eğitimi

Müzik, sanat veya evcil hayvan terapisi

Reiki veya Healing Touch

Masaj, meditasyon ve rehberli imgeleme gibi rahatlama teknikleri

Kronik ağrıyla nasıl başa çıkılır ?

Hekiminiz tarafından size verilen ilaçlar, tedaviler  ve yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın yanı sıra kendinize iyi bakmayı öğrenmelisiniz . Kronik ağrınızla başa çıkmanıza ve genel sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olabilecek bazı  eylemler şunlardır  ;

Doğru çalışma ,durma ,oturma ve yatma pozisyonlarını öğrenmek ve uygulamak

Sigara ve alkol içmekten kaçınmalısınız

Dinlenme için kendinize zaman ayırınız , aşırı fiziksel ve zihinsel aktiviteden sakınınız

Sağlıklı diyetle beslenmelisiniz

Yaşınıza ve bünyenize uygun düzenli egzersiz yapmalısınız

Uyku için yeterli süre ve uyku zamanına dikkat etmelisiniz

Stresinizi  nasıl yöneteceğinizi öğrenmelisiniz

Olumlu düşünmeye çalışmalısınız

Benzer koşullara sahip diğer insanlardan öğrenmek için kronik ağrı için bir destek grubuna katılabilirsiniz